donations

Προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο

Προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο

Σε αυτήν την ενότητα, στόχος μας είναι να παρουσιάσουμε την πληθώρα των διεθνών και ευρωπαϊκών κειμένων που προστατεύουν τα δικαιώματα του παιδιού και δεσμεύουν τη χώρα μας. Έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που έχει ως αποκλειστικούς αποδέκτες τα παιδιά, και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών (ΕΣΔΑ), που έχει ως αποδέκτες και τα παιδιά. Ειδική μνεία γίνεται στη δράση της Επιτροπής Δικαιωμάτων του Παιδιού, που επιβλέπει την εφαρμογή της πρώτης Σύμβασης, και στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), στη δικαιοδοσία του οποίου εμπίπτουν όλα τα θέματα που αφορούν την ερμηνεία και την εφαρμογή της δεύτερης Σύμβασης. Η δραστηριότητα των δύο αυτών οργάνων προάγει αδιάλειπτα την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού και είναι εξαιρετικά σημαντικό να γίνει γνωστή σε όλους και όλες.

Διεθνή και ευρωπαϊκά κείμενα

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ (ΟΗΕ)

Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού Ν. 2101/1992, ΦΕΚ Α’ 192

Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού σε σχέση με την ανάμιξη παιδιών σε ένοπλη σύρραξη Ν. 3080/2002 ΦΕΚ Α’ 312

Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με την εμπορία παιδιών, την παιδική πορνεία και παιδική πορνογραφία Ν. 3625/2007 ΦΕΚ Α’ 290

Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με τη διαδικασία επικοινωνίας (δεν έχει κυρωθεί έως σήμερα από την Ελλάδα)

Πρωτόκολλο για την πρόληψη, καταστολή και τιμωρία της διακίνησης προσώπων, ιδιαίτερα γυναικών και παιδιών, που συμπληρώνει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του Διεθνικού Οργανωμένου Εγκλήματος Ν. 3875/2010 ΦΕΚ Α’158

Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες και Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες Ν. 4074/2012 ΦΕΚ Α’88

Διεθνής Σύμβαση για την προστασία όλων των προσώπων από αναγκαστική εξαφάνιση και προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις Ν. 4268/2014 ΦΕΚ Α’141

ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΔΟΕ)

Σύμβαση ΔΟΕ (αρ. 138) περί του κατωτάτου ορίου ηλικίας εισόδου στην απασχόληση Ν. 1182/1981 ΦΕΚ Α’193

Σύμβαση ΔΟΕ (αρ. 182) για την απαγόρευση των χειρότερων μορφών εργασίας των παιδιών και την άμεση δράση με σκοπό την εξάλειψή τους Ν. 2918/2001 ΦΕΚ Α’119

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών, όπως τροποποιήθηκε από τα Πρωτόκολλα υπ’ αριθ. 11 και 14 συνοδευόμενη από το Πρόσθετο Πρωτόκολλο και το Πρωτόκολλο υπ’ αριθ. 7 Ν.Δ. 53/1974 ΦΕΚ Α’ 256, Ν. 2400/1996 ΦΕΚ Α’ 96, Ν. 1705/1987 ΦΕΚ Α’ 89, Ν. 3344/2005 ΦΕΚ Α’ 133

Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης περί τεκνοθεσίας ανηλίκων Ν. 1049/1980 ΦΕΚ Α’ 114

Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το νομικό καθεστώς των τέκνων που γεννήθηκαν χωρίς γάμο των γονέων τους Ν. 1702/1987 ΦΕΚ Α’ 86

Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε θέματα επιμέλειας των τέκνων και για την αποκατάσταση της επιμέλειάς τους Ν. 2104/1992 ΦΕΚ Α’ 195

Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την άσκηση των δικαιωμάτων των παιδιών Ν. 2502/1997 ΦΕΚ Α’ 103

Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών κατά της γενετήσιας εκμετάλλευσης και κακοποίησης Ν. 3727/2008 ΦΕΚ Α’ 257

Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη δράση κατά της εμπορίας ανθρώπων Ν. 4216/2013 ΦΕΚ Α΄ 266

Αναθεωρημένος Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης Ν. 4359/2016 ΦΕΚ Α’ 5

Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το έγκλημα στον Κυβερνοχώρο Ν. 4411/2016 ΦΕΚ Α’142

Σύµβαση του Συµβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέµηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας Ν. 4531/2018 ΦΕΚ Α΄ 62

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Κανονισμός (ΕΚ) 2201/2003 του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2003, για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας, ο οποίος καταργεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1347/2000, ως τροποποιηθείς ισχύει (σε ενοποιημένη μορφή: εδώ)

Κανονισμός (ΕΚ) 4/2009 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2008, για τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο, την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων και τη συνεργασία σε θέματα υποχρεώσεων διατροφής, ως τροποποιηθείς ισχύει (σε ενοποιημένη μορφή: εδώ)

Κανονισμός (ΕΕ) 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα

Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων), ως τροποποιηθείς ισχύει (σε ενοποιημένη μορφή: εδώ) (βλ. και Ν. 4624/2019 ΦΕΚ Α΄ 137)

Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1111 του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2019, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας, και για τη διεθνή απαγωγή παιδιών

Οδηγία (ΕΚ) 94/33 του Συμβουλίου της 22ας Ιουνίου 1994 για την προστασία των νέων ατόμων κατά την εργασία, ως τροποποιηθείσα ισχύει (σε ενοποιημένη μορφή: εδώ) – μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο: ΠΔ 62/1998 ΦΕΚ Α΄ 67 (βλ. και Ν. 4052/2012 ΦΕΚ Α΄ 41 και ΠΔ 52/2015 ΦΕΚ Α΄ 81)

Οδηγία (ΕΚ) 2003/86 του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2003, σχετικά με το δικαίωμα οικογενειακής επανένωσης: ΠΔ 131/2006 ΦΕΚ Α 143 και ΠΔ 167/2008 ΦΕΚ Α 223 (βλ. και Ν. 4251/2014 ΦΕΚ Α΄ 80)

Οδηγία (ΕΕ) 2011/93 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαίσιο 2004/68/ΔΕΥ του Συμβουλίου, ως τροποποιηθείσα ισχύει (σε ενοποιημένη μορφή: εδώ) – μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο: Ν. 4267/2014 ΦΕΚ Α΄ 137

Οδηγία (ΕΕ) 2016/800 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2016, σχετικά με τις δικονομικές εγγυήσεις για τα παιδιά που είναι ύποπτα ή κατηγορούμενα στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών – μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο: Ν. 4689/2020 ΦΕΚ Α΄ 103

ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ΧΑΓΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ

Σύμβαση της 25ης Οκτωβρίου 1980 για τα αστικά θέματα της διεθνούς απαγωγής παιδιών Ν. 2102/1992 ΦΕΚ Α’ 193

Σύμβαση της 2ας Οκτωβρίου 1973 για το εφαρμοστέο δίκαιο στις υποχρεώσεις διατροφής Ν. 3137/2003 ΦΕΚ Α’90

Σύμβαση της 2ας Οκτωβρίου 1973 για την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σχετικών με υποχρεώσεις διατροφής Ν. 3171/2003 ΦΕΚ Α’192

Σύμβαση της 29ης Μαΐου 1993 για την προστασία των παιδιών και τη συνεργασία σχετικά με τη διακρατική τεκνοθεσία Ν. 3765/2009 ΦΕΚ Α’ 101

Σύμβαση της 19ης Οκτωβρίου 1996 για τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο, την αναγνώριση, την εκτέλεση και τη συνεργασία ως προς τη γονική ευθύνη και τα μέτρα προστασίας των παιδιών Ν. 4020/2011 ΦΕΚ Α’217

Σύμβαση της 23ης Νοεμβρίου 2007  για την ανάκτηση διατροφής παιδιών και άλλων μορφών οικογενειακής διατροφής σε αλλοδαπό κράτος (Απόφαση 2011/432/ΕΕ του Συμβουλίου της 9ης Ιουνίου 2011, Απόφαση 2014/218/ΕΕ του Συμβουλίου της 9ης Απριλίου 2014)

Πρωτόκολλο της 23ης Νοεμβρίου 2007 σχετικά με το εφαρμοστέο δίκαιο στις υποχρεώσεις διατροφής

Προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού στην πράξη

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Η Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού είναι ένα όργανο αποτελούμενο από ανεξάρτητους/ες εμπειρογνώμονες που επιβλέπει την εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού από τα Κράτη μέλη τα οποία δεσμεύονται από αυτή. Η εν λόγω Επιτροπή επιβλέπει και την εφαρμογή των δύο Προαιρετικών Πρωτοκόλλων της Σύμβασης, αυτού που αφορά στην ανάμιξη παιδιών σε ένοπλη σύρραξη και αυτού που σχετίζεται με την εμπορία παιδιών, την παιδική πορνεία και παιδική πορνογραφία.

Όλα τα Κράτη μέλη της Σύμβασης υποχρεούνται να υποβάλουν στην Επιτροπή, κατά τακτά χρονικά διαστήματα, εκθέσεις (reports/ rapports) για την εφαρμογή των προβλεπόμενων από τη Σύμβαση δικαιωμάτων. Είναι υποχρεωμένα να υποβάλουν την πρώτη έκθεση μέσα σε μία προθεσμία 2 ετών από τότε που προσχώρησαν στη Σύμβαση και, στη συνέχεια, κάθε πέντε έτη. Η Επιτροπή εξετάζει την κάθε έκθεση και παρουσιάζει τις ανησυχίες της και τις συστάσεις της στο Κράτος μέλος με τη μορφή «καταληκτικών παρατηρήσεων».

Η Επιτροπή εξετάζει, επίσης, και τις συμπληρωματικές εκθέσεις που υποβάλλονται από τα Κράτη που έχουν προσχωρήσει στα δύο Προαιρετικά Πρωτόκολλα.

Η Επιτροπή προβαίνει ακόμα σε ερμηνεία των διατάξεων των σχετικών με τα δικαιώματα των παιδιών υπό τη μορφή γενικών σχολίων (general comments/observations générales).

Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Α. Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού

Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού κυρώθηκε από την Ελλάδα με το Νόμο 2101/1992 (ΦΕΚ Α’ 192). Έκτοτε, το ελληνικό κράτος έχει υποβάλει στην Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού εκθέσεις το 2000 (αρχική έκθεση) και το 2009 (δεύτερη και τρίτη περιοδική έκθεση). Μη Κυβερνητικές οργανώσεις έχουν, επίσης, υποβάλει εναλλακτικές εκθέσεις στην Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού τόσο το 2001 (ενόψει της εξέτασης της αρχικής έκθεσης) όσο και το 2011 (ενόψει της εξέτασης της δεύτερης και τρίτης περιοδικής έκθεσης). Στην προετοιμασία και στη σύνταξη αυτής της τελευταίας εναλλακτικής έκθεσης συμμετείχε και το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Ο Συνήγορος του Πολίτη (ενόψει της εξέτασης της δεύτερης και τρίτης περιοδικής έκθεσης) είχε υποβάλει και αυτός έκθεση προς την Επιτροπή με τίτλο «Διαπιστώσεις και προτάσεις της Ανεξάρτητης Αρχής για την εφαρμογή των δικαιωμάτων του παιδιού στην Ελλάδα (Ιούλιος 2003 – Δεκέμβριος 2011)».

Η Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού εξέδωσε τις πρώτες καταληκτικές παρατηρήσεις της για τα δικαιώματα του παιδιού στην Ελλάδα το 2002 ως απάντηση στην αρχική έκθεση του ελληνικού κράτους. Καταληκτικές παρατηρήσεις από την Επιτροπή εκδόθηκαν και το 2012 κατόπιν της εξέτασης της δεύτερης και της τρίτης περιοδικής έκθεσης της Ελλάδας.

Η Ελλάδα όφειλε να καταθέσει εντός του 2017 την Έκθεσή της στην Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ωστόσο αυτό έγινε εν τέλει στις 21/12/2018. Από την πλευρά της, η Επιτροπή ήδη στις 12/3/2020 απέστειλε στην Ελλάδα έγγραφο, ζητώντας διευκρινίσεις και περαιτέρω εξηγήσεις και αναφορά με αριθμητικά δεδομένα των ζητημάτων της παιδικής προστασίας στην Ελλάδα. Περαιτέρω, στην Έκθεση που υπέβαλε η Ελλάδα στην Επιτροπή, έχει υποβληθεί εναλλακτική έκθεση από τον Συνήγορο του Παιδιού και από την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Στις εκθέσεις αυτών των δύο ανεξάρτητων οργάνων συμμετείχε το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού με σχόλια του. Δυστυχώς, ακόμα δεν έχουν δημοσιοποιηθεί.

Β. Τα Προαιρετικά Πρωτόκολλα

Το Προαιρετικό Πρωτόκολλο για την ανάμιξη παιδιών σε ένοπλη σύρραξη κυρώθηκε από την Ελλάδα με το Νόμο 3080/2002 (ΦΕΚ Α’ 312), ενώ το Προαιρετικό Πρωτόκολλο για την εμπορία παιδιών, την παιδική πορνεία και παιδική πορνογραφία με το Νόμο 3625/2007 (ΦΕΚ Α’ 290). Το 3ο Προαιρετικό Πρωτόκολλο για τη διαδικασία επικοινωνίας, που προβλέπει τη δυνατότητα άμεσης προσφυγής παιδιών ή εκπροσώπων τους ενώπιον της Επιτροπής (άρθρο 5) και τη διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων (άρθρο 6) σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων τους, δεν έχει κυρωθεί έως σήμερα από την Ελλάδα, στερώντας κατά τον τρόπο αυτό το δικαίωμα αυτοτελούς προσφυγής των ανηλίκων, διαδικασία μέσω της οποίας θα μπορούσαν να επιτύχουν άμεσα και εφαρμόσιμα αποτελέσματα.

Η Ελλάδα υπέβαλε αρχική έκθεση το 2010 για την εφαρμογή του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου σε σχέση με την ανάμιξη παιδιών σε ένοπλη σύρραξη και το 2011 για την εφαρμογή του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου σχετικά με την εμπορία παιδιών, την παιδική πορνεία και παιδική πορνογραφία. Η Επιτροπή με τη σειρά της απάντησε στις δύο αρχικές εκθέσεις με αντίστοιχες καταληκτικές παρατηρήσεις το 2012 (εδώ & εδώ). Έκτοτε, η Ελλάδα δεν έχει υποβάλει άλλη έκθεση στην Επιτροπή.

ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Η Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού προβαίνει σε ερμηνεία των διατάξεων των σχετικών με τα δικαιώματα των παιδιών υπό τη μορφή γενικών σχολίων (general comments/observations générales). Μέχρι στιγμής, η Επιτροπή έχει εκδώσει τα ακόλουθα γενικά σχόλια:

No 24 (2019) Children’s rights in the child justice system: No 24 (2019) Δικαιώματα των παιδιών στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης για ανήλικα άτομα.

No 23 (2017) State obligations regarding the human rights of children in the context of international migration in countries of origin, transit, destination and return (Joint general comment No. 4 (2017) of the Committee on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families and No. 23 (2017) of the Committee on the Rights of the Child): No 23 (2017) Κρατικές υποχρεώσεις αναφορικά με τα δικαιώματα των παιδιών στο πλαίσιο της διεθνούς μετανάστευσης στις χώρες προέλευσης, διέλευσης, προορισμού και επιστροφής (Από κοινού γενικό σχόλιο N° 4 (2017) της Επιτροπής Προστασίας των Δικαιωμάτων των Διακινούμενων Εργαζομένων και των Μελών της Οικογένειάς τους και N° 23 (2017) της Επιτροπής Δικαιωμάτων του Παιδιού).

Ν°22 (2017) Τhe general principles regarding the human rights of children in the context of international migration (Joint general comment N° 3 (2017) of the Committee on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families and N° 22 (2017) of the Committee on the Rights of the Child): Ν°22 (2017) Γενικές αρχές αναφορικά με τα δικαιώματα των παιδιών στο πλαίσιο της διεθνούς μετανάστευσης (Από κοινού γενικό σχόλιο N° 3 (2017) της Επιτροπής Προστασίας των Δικαιωμάτων των Διακινούμενων Εργαζομένων και των Μελών της Οικογένειάς τους και N° 22 (2017) της Επιτροπής Δικαιωμάτων του Παιδιού).

Ν°21 (2017) Children in street situations: Ν°21 (2017) Παιδιά στον δρόμο.

N° 20 (2016) The implementation of the rights of the child during adolescence: N°20 (2016) Η εφαρμογή των δικαιωμάτων του παιδιού κατά την εφηβεία.

N°19 (2016) Public budgeting for the realization of children’s rights (art. 4): N°19 (2016) Δημόσιοι προϋπολογισμοί για την υλοποίηση των δικαιωμάτων των παιδιών (άρθρο 4).

N°18 (2014) Ηarmful practices (Joint general recommendation/general comment N° 31 of the Committee on the Elimination of Discrimination against Women and N° 18 of the Committee on the Rights of the Child): N°18 (2014) Επιβλαβείς πρακτικές (Από κοινού γενική εισήγηση/γενικό σχόλιο N°31 της Επιτροπής για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών και N°18 της Επιτροπής Δικαιωμάτων του Παιδιού).

N°17 (2013) Τhe right of the child to rest, leisure, play, recreational activities, cultural life and the arts (art. 31): Ν°17 (2013) Το δικαίωμα του παιδιού στην ανάπαυση, στον ελεύθερο χρόνο, το παιχνίδι, τις ψυχαγωγικές δραστηριότητες, την πολιτιστική ζωή και την τέχνη (άρθρο 31).

N°16 (2013) State obligations regarding the impact of the business sector on children’s rights: N°16 (2013) Υποχρεώσεις του Κράτους σχετικά με τις επιπτώσεις [των δραστηριοτήτων] του επιχειρηματικού τομέα στα δικαιώματα των παιδιών.

N°15 (2013) Τhe right of the child to the enjoyment of the highest attainable standard of health (art. 24): N°15 (2013) Το δικαίωμα του παιδιού να απολαμβάνει το καλύτερο δυνατό επίπεδο υγείας (άρθρο 24).

N°14 (2013) Τhe right of the child to have his or her best interests taken as a primary consideration (art.3, para. 1): N°14 (2013) Το δικαίωμα του παιδιού να λαμβάνεται πρωτίστως υπόψη το ύψιστο συμφέρον του (άρθρο 3, παράγραφος 1).

N°13 (2011) The right of the child to freedom from all forms of violence: N°13 (2011) Το δικαίωμα του παιδιού στην ελευθερία από όλες τις μορφές της βίας.

N°12 (2009) The right of the child to be heard: N°12 (2009) Το δικαίωμα του παιδιού να ακουστεί.

N°11 (2009) Indigenous children and their rights under the Convention: N°11 (2009) Αυτόχθονα παιδιά και τα δικαιώματά τους σύμφωνα με τη Σύμβαση.

N°10 (2007) Children’s rights in juvenile justice: N°10 (2007) Δικαιώματα των παιδιών στη δικαιοσύνη ανηλίκων.

Ν° 9 (2006) The rights of children with disabilities: Ν° 9 (2006) Τα δικαιώματα των παιδιών με αναπηρία.

N° 8 (2006) The right of the child to protection from corporal punishment and other cruel or degrading forms of punishment (arts. 19; 28, para. 2; and 37, inter alia): N° 8 (2006) Το δικαίωμα του παιδιού στην προστασία ενάντια στη σωματική τιμωρία και σε άλλες σκληρές ή εξευτελιστικές μορφές τιμωρίας (άρθρα 19,28 παράγραφος 2 και 37, μεταξύ άλλων).

N° 7 (2005) Implementing child rights in early childhood: N° 7 (2005) Εφαρμογή των δικαιωμάτων του παιδιού κατά την πρώιμη παιδική ηλικία.

N° 6 (2005) Treatment of unaccompanied and separated children outside their country of origin: N° 6 (2005) Μεταχείριση ασυνόδευτων παιδιών και παιδιών που έχουν χωριστεί από την οικογένειά τους εκτός της χώρας καταγωγής τους.

N° 5 (2003) General measures of implementation of the Convention on the Rights of the Child: N° 5 (2003) Γενικά μέτρα εφαρμογής της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

N° 4 (2003) Adolescent health and development in the context of the Convention on the Rights of the Child: N° 4 (2003) Υγεία και ανάπτυξη εφήβων στο πλαίσιο της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

N° 3 (2003) HIV/AIDS and the rights of the child: N° 3 (2003) HIV/AIDS και τα δικαιώματα του παιδιού.

N° 2 (2002) The role of independent national human rights institutions in the promotion and protection of the rights of the child: N° 2 (2002) Ο ρόλος των ανεξάρτητων εθνικών φορέων [προάσπισης των] ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην προαγωγή και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού.

N° 1 (2001) The aims of education: N° 1 (2001) Οι στόχοι της εκπαίδευσης.

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών (ΕΣΔΑ) δεν έχει σε καμία περίπτωση ως αποκλειστικό στόχο την προστασία των παιδιών. Εντούτοις, μέσω της ερμηνείας των άρθρων της εν λόγω Σύμβασης και των αποφάσεων του, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) προασπίζει αποτελεσματικά τα δικαιώματα των παιδιών στο πλαίσιο κρίσιμων και πολύπλοκων καταστάσεων που άπτονται, για παράδειγμα, της οικογενειακής ζωής, της ιδιωτικής ζωής, της παράνομης μετανάστευσης, της ανήλικης παραβατικότητας, της εκπαίδευσης.

Πρέπει να σημειωθεί ότι τα ίδια τα παιδιά μπορούν να υποβάλουν ατομική προσφυγή ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), καθώς οι προϋποθέσεις για την άσκηση των προσφυγών αυτών δε συμπίπτουν πάντα με τους κανόνες του εθνικού δικαίου περί δικαιοπρακτικής ικανότητας. Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις, τα παιδιά έχουν επωφεληθεί αυτού του δικαιώματος τους και έχουν απευθυνθεί στο Δικαστήριο του Στρασβούργου. Πολύ συχνά, βέβαια, ατομικές προσφυγές που σχετίζονται με παιδιά ασκούνται από τους γονείς, οι οποίοι προσφεύγουν στο ΕΔΔΑ μόνο αυτοί ή μαζί με το παιδί τους ή τόσο στο όνομά τους όσο και για λογαριασμό του παιδιού τους.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Η προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού βάσει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών δεν αποτελεί στην Ελλάδα παγιωμένη συνείδηση. Έτσι, μέχρι στιγμής, είναι μικρός ο αριθμός των ατομικών προσφυγών κατά του ελληνικού κράτους που φτάνουν στο Στρασβούργο και αφορούν στα παιδιά. Για αυτόν τον λόγο, δεν είναι πολυάριθμες οι καταδικαστικές αποφάσεις κατά της Ελλάδας στο συγκεκριμένο τομέα. Ωστόσο, αυτές που υπάρχουν, δε στερούνται ενδιαφέροντος. Ειδικότερα, οι αποφάσεις αυτές έχουν σχέση:

  • με την ισόβια απέλαση από την Ελλάδα ομογενή από την περιοχή της Βορείου Ηπείρου της Αλβανίας, πατέρα ενός αγοριού 6 ετών που έχει την ελληνική υπηκοότητα, ο οποίος είχε καταδικαστεί για παράβαση του Νόμου περί Ναρκωτικών (Kolonja κατά Ελλάδος, 19 Μαΐου 2016)

Προσφάτως, παρατηρήθηκε αυξημένος αριθμός υποθέσεων στις οποίες διατάχθηκε η λήψη προσωρινών μέτρων βάσει του άρθρου 39 του κανονισμού του Δικαστηρίου, σε περιπτώσεις ασυνόδευτων ανηλίκων υπό καθεστώς «προστατευτικής» κράτησης. Η οριστική κρίση επί των υποθέσεων αυτών εκκρεμεί.

Επιστημονική υπεύθυνη σελίδας:
Ομάδα νομικής βοήθειας του Δικτύου