Η αγαπητή Μαρία Ανδρικοπούλου απάντησε στις ερωτήσεις των παιδιών!
1. Όταν ήσασταν παιδί γνωρίζατε τα δικαιώματά σας;
Όταν ήμουν παιδί δε γινόταν καν συζήτηση για τα δικαιώματα των παιδιών, ούτε είχε υπογραφεί η σχετική διεθνής σύμβαση. Υπήρξα, ευτυχώς, πολύ τυχερή που μεγάλωσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον, με πολλή αγάπη, ελευθερία και προσφορά ευκαιριών στην εκπαίδευση.
2. Σας παρακαλούμε, περιγράψτε μια περίπτωση που θυμάστε από τα παιδικά σας χρόνια να σας αδικούν. Έπαιξε ρόλο στα βιβλία σας;
Κατά τα σχολικά μου χρόνια υπήρχαν ακόμα κατάλοιπα σωματικής τιμωρίας, περισσότερο ως απειλής. Με ενοχλούσε πολύ η συνήθης τακτική να μας σηκώνουν στον πίνακα για να πούμε το μάθημα, ενώ ταυτόχρονα οι εκπαιδευτικοί βαθμολογούσαν τις επιδόσεις μας σε ένα μικρό σημειωματάριο. Παρ’ ότι ανήκα στους λεγόμενους «καλούς μαθητές», αυτή τη διαδικασία την ένιωθα σαν ιερά εξέταση.
Αισθάνθηκα πολύ καλά με τον εαυτό μου όταν κάποτε τόλμησα να ζητήσω να παρουσιάσω την εργασία που μου είχε ανατεθεί από το θρανίο μου και από την καθηγήτρια να κλείσει το σημειωματάριο με τη βαθμολογία. Η επιθυμία μου έγινε σεβαστή και αυτή ήταν μια μικρή νίκη που μου έδωσε φτερά.
3. Ποιο πιστεύετε πως είναι το δικαίωμα των παιδιών που καταπατάται πιο συχνά στις μέρες μας;
Νομίζω ότι υπάρχει έντονη καταπίεση των παιδιών, καθώς στο βωμό της απόκτησης πολλαπλών μαθησιακών και κοινωνικών δεξιοτήτων θυσιάζεται ο ελεύθερος χρόνος τους , η χαρά του παιχνιδιού και της ανεμελιάς. Καταπατάται, δηλαδή, το δικαίωμά τους στον ελεύθερο χρόνο και την ψυχαγωγία.
4. Τι κάνετε σήμερα για να προστατέψετε τα παιδιά;
Συνηθίζω να ακούω τη φωνή των παιδιών και ως μητέρα και ως συγγραφέας παιδικών βιβλίων όταν τα συναντώ στις επισκέψεις μου στα σχολεία, στις βιβλιοθήκες κ.ά. Φροντίζω να τους δίνω πάντα βήμα για να αναπτύξουν ελεύθερα τη σκέψη και τη γνώμη τους.
Επίσης, προσπαθώ μέσα από φιλαναγνωστικές εθελοντικές δράσεις να τους καλλιεργήσω την αγάπη για την γνώση που συνδράμει στην ανάπτυξη ελεύθερων προσωπικοτήτων .
5. Πώς μπορούν τα βιβλία σας να βοηθήσουν στο σεβασμό των δικαιωμάτων μας;
Η ανάγνωση βιβλίων καλλιεργεί την ελευθερία της σκέψης και της γνώμης και συμβάλλει στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών.
Συχνά στα κείμενά μου αναφέρομαι σε σχολεία και σε βιβλία. Δύο από τους ήρωές μου είναι δάσκαλοι. Είναι βαθιά ριζωμένη μέσα μου η πεποίθηση της δύναμης της εκπαίδευσης και η σημασία της προάσπισης του συγκεκριμένου δικαιώματος.
6. Ποιο ή ποια βιβλία σας θα μπορούσαν να βάλουν μεγάλους και μικρούς σε σκέψεις για τα δικαιώματα των παιδιών; Και για ποια δικαιώματα;
Το βιβλίο μου «Δάσκαλος σε δύο ρόδες», Εκδόσεις Καλέντη, μιλάει για έναν δάσκαλο που ζει σε εμπόλεμη χώρα και μετατρέπει το ποδήλατό σε πλανόδια βιβλιοθήκη ώστε να εξασφαλίσει στα παιδιά-ακόμα και των πιο απομακρυσμένων περιοχών- την πρόσβαση στη γνώση και την απόλαυση της ανάγνωσης. Υπό το πρίσμα αυτό το βιβλίο θίγει εμμέσως το δικαίωμα στην εκπαίδευση, αλλά και το δικαίωμα στον ελεύθερο χρόνο και την ψυχαγωγία.
Δεδομένου ότι η υπόθεση εκτυλίσσεται σε μια περιοχή που μαστίζεται από τον πόλεμο και τη φτώχεια μπορεί να αποτελέσει αφορμή για συζήτηση για το δικαίωμα του παιδιού να προστατεύεται από τις ένοπλες συρράξεις, το να ζει σε ένα ασφαλές, ειρηνικό περιβάλλον, το δικαίωμα της προστασίας της ίδιας του της ζωής.
«Το βιβλίο των Καταστροφών» -όπως αναφέρω και στην εισαγωγή του- γραμμένο από τη σκοπιά της πολιτικής προστασίας αποτελεί συνειδητή επιλογή μου να συμβάλλω στη διαμόρφωση στα παιδιά κουλτούρας πρόληψης κινδύνων που βοηθά στη μείωση των επιπτώσεων από αυτούς. Με απασχολεί πολύ η δημιουργία ασφαλούς περιβάλλοντος για όλους και ειδικότερα για τα παιδιά, προστατεύοντας με τον τρόπο αυτό το εγγενές δικαίωμά τους στη ζωή.
Είναι ευνόητο πως όταν εκδηλώνονται μεγάλες καταστροφές πέρα από την απώλεια ζωών δημιουργούνται συνθήκες απειλητικές για την υγεία, για το οικογενειακό περιβάλλον πχ ορφάνια, υποχρεωτική μετανάστευση, για την εκπαίδευση πχ κλείσιμο σχολείων και ευνοϊκές για την ανθρώπινη εκμετάλλευση ώστε απειλούνται τα περισσότερα από τα δικαιώματα των παιδιών. Συνεπώς, η θεματική του βιβλίου μπορεί να αποτελέσει μια αφορμή για ευαισθητοποίηση γύρω από όλα αυτά.
7. Ποιο βιβλίο άλλου συγγραφέα, ελληνικό ή ξένο, θα διαλέγατε για να μιλήσετε για τα δικαιώματα των παιδιών;
Πρώτο μου έρχεται στο μυαλό το καταπληκτικό βιβλίο του συγγραφέα και Διευθυντή του Δικτύου Για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Πάνου Χριστοδούλου «Έχω δικαίωμα; Έχω δικαίωμα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μικρή Σελήνη με την εύγλωττη εικονογράφηση της Στέλλας Στεργίου. Με ευφάνταστο, παιγνιώδη και ουσιαστικό τρόπο ενημερώνει τα παιδιά για τα δικαιώματά τους.
Θα αναφερθώ και σε μια πολύ πρόσφατη κυκλοφορία: στο βιβλίο του Ματέο Μπούσολα «Το χρώμα που θέλεις να είσαι», εκδόσεις Καλέντη, το οποίο με πρωτότυπο τρόπο μάχεται τα στερεότυπα και προασπίζεται το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού.
