Η αγαπητή Παναγιώτα Στρίκου-Τομοπούλου απάντησε στα παιδιά.
1.Όταν ήσασταν παιδί γνωρίζατε τα δικαιώματά σας;
Όταν γεννήθηκα δεν είχε υπογραφεί ακόμα η σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού και δεν είχε ψηφιστεί ακόμα η σχετική νομοθεσία στη χώρα μας. Έχω λοιπόν την αίσθηση πως τα δικαιώματα μου τα ανακάλυψα και τα διεκδίκησα …βιωματικά! Διαβάζοντας βιβλία, άρθρα για το τι συμβαίνει στη χώρα μου και στον κόσμο και κυρίως μεγαλώνοντας με γονείς που με υποστήριζαν με σέβονταν, με ενθάρρυναν, παρείχαν αυτά που ένα παιδί δικαιωματικά πρέπει να έχει στην καθημερινότητα του, χαρίζοντας μου όμορφα παιδικά χρόνια.
2.Σας παρακαλούμε, περιγράψτε μια περίπτωση που θυμάστε από τα παιδικά σας χρόνια να σας αδικούν. Έπαιξε ρόλο στα βιβλία σας;
Θυμάμαι έναν δάσκαλο στις μεγάλες τάξεις του δημοτικού που έχανε πολύ συχνά την ισορροπία ανάμεσα στην αυστηρότητα και την αδικία. Αντί να κερδίσει τον σεβασμό μας, προσπαθούσε να τον επιβάλει. Μια φορά μάλωσε εμένα και μια φίλη μου τόσο πολύ μόνο και μόνο επειδή ξεχαστήκαμε στο διάλλειμα και αργήσαμε να μπούμε στη τάξη! Ένιωσα πολύ πολύ άβολα. Ήταν και απαξιωτικός απέναντι στα παιδιά που είχαν δυσκολίες σε μαθήματα. Ακόμα και σήμερα όταν τύχει να συναντήσω παλιούς μου συμμαθητές τον θυμόμαστε ως κακή ανάμνηση! Ελπίζω να μην υπάρχουν άλλοι τέτοιοι δάσκαλοι.
Βιώματα της παιδικής μας ηλικίας , σαφώς και αφήνουν πάνω μας ίχνη. Έστω και ασυναίσθητα τρυπώνουν σίγουρα στις ιστορίες μου.
3.Ποιο πιστεύετε πως είναι το δικαίωμα των παιδιών που καταπατάται πιο συχνά στις μέρες μας;
Δυστυχώς εξ
ακολουθούν σε όλο τον κόσμο να καταπατώνται πολλά από τα δικαιώματα των παιδιών. Αυτό που στην καθημερινότητα μου εντοπίζω και με προβληματίζει τελευταία, αφορά σε παιδιά που ναι μεν έχουν καλό βιοτικό επίπεδο αλλά έχει περιοριστεί το δικαίωμα τους στον ελεύθερο χρόνο και στο παιχνίδι.
Πολλοί γονείς στην προσπάθεια τους να κάνουν το καλύτερο για τα παιδιά τους, γεμίζουν το πρόγραμμα με χίλιες δραστηριότητες/υποχρεώσεις έχοντας λανθασμένα την εντύπωση ότι το ελεύθερο παιχνίδι και η ανεμελιά είναι χαμένος χρόνος. Σε αυτό θα προσθέσω και την αλόγιστη χρήση κινητών τηλεφώνων και υπολογιστών. Σε μικρές ηλικίες έχουν περιοριστεί πολλές από τις δυνατότητες που έχουν και που θα έπρεπε να κατακτήσουν τα παιδιά μέσω του ελεύθερου παιχνιδιού, της συναναστροφής με φίλους, με το σώμα και το μυαλό τους.
4.Τι κάνετε σήμερα για να προστατέψετε τα παιδιά;
Ενθαρρύνω φίλους κ γνωστούς (μικρούς κ μεγάλους) να διαβάζουν βιβλία. Το διάβασμα ανοίγει ορίζοντες, μας κάνει καλύτερους. Υποστηρίζω δράσεις για την απόλαυση της ανάγνωσης. Στηρίζω φορείς όπως το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του παιδιού που εκπονεί πολιτιστικά, εκπαιδευτικά προγράμματα και οργανώνει καμπάνιες για την ενημέρωση της κοινότητας. Στην οικογένεια μας ασπαζόμαστε αξίες που στηρίζουν την ισότητα των φύλων, τη διαφορετικότητα και προασπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Σε κάθε ευκαιρία συζητάμε και προσπαθούμε να βελτιώσουμε τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο αλλά και τη θέση μας σε αυτόν. Αν τύχει και δω ή ακούσω ότι ένα παιδί χρειάζεται τη βοήθεια ή τη συμβολή μου, παρεμβαίνω άμεσα ή ενημερώνω κάποιον αρμόδιο φορέα.
5.Πώς μπορούν τα βιβλία σας να βοηθήσουν στο σεβασμό των δικαιωμάτων μας;
Οι ήρωες στις ιστορίες μου που είναι κυρίως παιδιά, τα καταφέρνουν. Είναι αισιόδοξα, βρίσκουν τρόπους να μάθουν, να βρουν τη συνθήκη να προχωρήσουν.
Στο «Σιωπηλό Βασίλειο», ένα αγόρι ο Οράτιος αποκαλύπτει μια αδικία και την αντιμετωπίζει. Στο «ένα μαξιλάρι μια φορά» ο κεντρικός ήρωας αγωνίζεται για το δικαίωμα να ανήκει κάπου κ σε μια ιστορία που τώρα έχω στα σκαριά, τα παιδιά μιας τάξης απολαμβάνουν το να μαθαίνουν μιας και η δασκάλα τους βρίσκει ευφάνταστους τρόπους διδασκαλίας.
Η «Φλύαρη Πριγκίπισσα» ζωγραφίζει, ακούει μουσική, μαγειρεύει, διαβάζει, γίνεται καλύτερη μέσα από αυτά.
Ο Κωστής «Στο Τικ Τακ του Ρολογιού» μαθαίνει την ώρα ενώ προσπαθεί να ισορροπήσει στον ρυθμό της παιδικής του ηλικίας.
Όταν ένα παιδί διαβάζει, παίρνει κουράγιο από τον ήρωα, παρηγοριέται, ταυτίζεται, ανακαλύπτει τον εαυτό του, τον κόσμο, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχει ως μονάδα αλλά και ως μέλος μιας ομάδας.
6.Ποιο ή ποια βιβλία σας θα μπορούσαν να βάλουν μεγάλους και μικρούς σε σκέψεις για τα δικαιώματα των παιδιών; Και για ποια δικαιώματα;
Στις προηγούμενες απαντήσεις μπορείτε να δείτε συγκεκριμένες αναφορές αλλά αυτό που νομίζω ότι μου αρέσει να φωτίζω στις ιστορίες μου, είναι το δικαίωμα των παιδιών στο παιχνίδι, στη ζωή, στη γνώση.
7.Ποιο βιβλίο άλλου συγγραφέα, ελληνικό ή ξένο, θα διαλέγατε για να μιλήσετε για τα δικαιώματα των παιδιών;
Υπάρχουν πολλά, αλλά τα πρώτα που φέρνω στο μυαλό μου είναι «Το αγόρι που διάβαζε στις κότες παραμύθια» της Σοφίας Μαντουβάλου, «Το σπίτι το δικό μου» του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, το «Παλιόπαιδο» της Αγγελικής Δαρλάση, το «Με λένε Μαλάλα» της Malala Yousafzai και το «Βρισκόμαστε εδώ» του Oliver Jeffers.
Σας ευχαριστώ πολύ για την ωραία συζήτηση.
Φιλικά,
Παναγιώτα Στρίκου-Τομοπούλου
