Η αγαπητή Ελένη Σβορώνου απάντησε στις ερωτήσεις των παιδιών!
1. Όταν ήσασταν παιδί γνωρίζατε τα δικαιώματά σας;
Α πα πα! Τι λέτε τώρα;! Δεν ήξερα καν ότι υπήρχε Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Ούτε που χρησιμοποιούσαμε συχνά (για να μην πω ποτέ) αυτή την έκφραση: «δικαιώματα του παιδιού»! Είχα, βέβαια, την τύχη να μη ζήσω σε εποχές ή τόπους πολύ δύσκολες για το παιδί. Το δικαίωμα στη ζωή, στη στέγη, στην τροφή, στην εκπαίδευση, βασικά δικαιώματα τα απολαμβάναμε. Αλλά κατά τα άλλα…το παιδί έπρεπε να είναι κυρίως υπάκουο! Πολλά πολλά δεν είχε! Κι όσο για την ισότητα ανάμεσα στα κορίτσια και τα αγόρια…εντάξει! Ποιος κατέβαζε τα σκουπίδια; Ποιος βοηθούσε τη μαμά στο συγύρισμα; «Ε, κορίτσι είσαι, εσύ λοιπόν», έλεγε η μαμά μου κι ο αδερφός μου σφύριζε κλέφτικα!
2. Σας παρακαλούμε, περιγράψτε μια περίπτωση που θυμάστε από τα παιδικά σας χρόνια να σας αδικούν. Έπαιξε ρόλο στα βιβλία σας;
Αμέ! Μικρό και ελαφρύ…σε σχέση με τις σοβαρές αδικίες, αλλά μου έμεινε. Μια μέρα πήγαμε βόλτα στην Πεντέλη, οικογενειακώς και με φίλους. Μαζί και η κολλητή μου. Ήμασταν 10 χρονών περίπου. Οι δυο φίλες αποφασίσαμε να απομακρυνθούμε λίγο, να πούμε τα δικά μας, αλλά ξέραμε πού θα βρούμε τους μεγάλους. Όταν, μετά από ώρες μπλα μπλα, επιστρέψαμε κουνιστές και λυγιστές φάγαμε ένα μπερτάκι ξύλο καλό καλό! Είχαν ανησυχήσει λέει. Δεν είχαμε κινητά βέβαια τότες. Στο βουνό μόνες, δεν είχε και αστυνομία, λέει, γιατί είχε εκλογές και έλειπαν όλοι οι αστυνομικοί στα εκλογικά κέντρα. Φοβήθηκαν. Εμείς απορήσαμε. Μα τον Τομ Σόγιερ, όταν επέστρεψε σπίτι, τον υποδέχτηκαν με χαρές και φιλιά. Εμάς γιατί με ξυλιές;
Κάπου το έβαλα αυτό σε ένα βιβλίο, αλλά δε θυμάμαι ποιο!
Τώρα ίσως σκέφτεστε ότι δεν ήταν αδικία. Καλά μας έκαναν! Αλλά εμείς έτσι την νιώσαμε.
Αυτές οι μικρές αδικίες δε λείπουν από τη ζωή κανενός παιδιού!
Τα παιδιά αισθάνονται συχνά αδικημένα γιατί δεν έχουν και πλήρη συναίσθηση των υποχρεώσεων, των δικαιωμάτων και των ορίων ανάμεσα στα δυο.
Τώρα που το λέμε, πάντως, μπορούμε να κάνουμε ένα βιβλίο με τέτοιες μικρές αδικίες που έγιναν…από αγάπη
3. Ποιο πιστεύετε πως είναι το δικαίωμα των παιδιών που καταπατάται πιο συχνά στις μέρες μας;
Το δικαίωμα στη ζωή, στην ασφάλεια, στη στέγη, στην τροφή και στην εκπαίδευση.
Με τόσους πολέμους γύρω μας, με τόση φτώχεια σε πολλά μέρη του κόσμου, πολλά παιδιά στερούνται τα βασικά τους δικαιώματα. Πολλά κορίτσια, ιδίως, σε χώρες με ακραίες απόψεις για τη θέση των κοριτσιών και γυναικών, δεν μπορούν να πάνε σχολείο ή να σπουδάσουν. Πολλά αγόρια και κορίτσια αναγκάζονται να δουλέψουν ή και να πολεμήσουν. Τουλάχιστον, αν μπορούσαμε να διασώσουμε το δικαίωμα στην εκπαίδευση για όλα τα παιδιά του κόσμου….Η μόρφωση είναι διαβατήριο για να αλλάξεις τη ζωή σου, όσο δύσκολη κι αν είναι.
4. Τι κάνετε σήμερα για να προστατέψετε τα παιδιά;
Βοηθώ με τον τρόπο που μπορώ. Είμαι μέλος και ενισχύω την Action Aid. Έχω «υιοθετήσει» συμβολικά ένα παιδί στην Αφρική και το βλέπω, μέσα από φωτογραφίες βέβαια, να μεγαλώνει. Είμαι μέλος στο Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού που κάνει αυτό ακριβώς που λέει το όνομά του. Μετέχω στη δράση του, όταν μπορώ. Μερικά βιβλία και ιστορίες μου αφορούν τα δικαιώματα του παιδιού. Ξεχωρίζω το Αλφαβητάρι της Ζωής, ένα αλφαβητάρι της φύσης γραμμένο στα αραβικά, τα περσικά και τα ελληνικά για να μαθαίνουν πιο εύκολα τα παιδιά που έχουν ως μητρική γλώσσα τα αραβικά και τα περσικά, το ελληνικό αλφάβητο.
Κι όταν είμαι παιδιά, σε τάξη, εύκολα καταλαβαίνω ποιος είναι αυτός που αδικείται από τα άλλα παιδιά ή από τη ζωή. Και παίρνω, σιωπηλά, το μέρος του. Προσπαθώ να το ενισχύσω.
5. Πώς μπορούν τα βιβλία σας να βοηθήσουν στο σεβασμό των δικαιωμάτων μας;
Για το Αλφαβητάρι της Ζωής, που μπορεί να το βρει κανείς στο Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, είπα. Ο Βυθός με τα σοκολατόδενδρα έχει ως θέμα την παιδική εργασία.
Αλλά νομίζω ότι όλοι συγγραφείς βοηθούν με όλα τους τα βιβλία για παιδιά και νέους, γιατί υπηρετούν το δικαίωμά τους στην ανάγνωση αλλά και στην ανάπτυξη. Μεγαλώνουμε (πνευματικά), ωριμάζουμε μέσα από τα βιβλία.
6. Ποιο ή ποια βιβλία σας θα μπορούσαν να βάλουν μεγάλους και μικρούς σε σκέψεις για τα δικαιώματα των παιδιών; Και για ποια δικαιώματα;
Για το Αλφαβητάρι και τον Βυθό είπα.
Το Σκληρό καρύδι είναι ένα βιβλίο για ένα κορίτσι-πρόσφυγα από το Αφγανιστάν που πάει σε ελληνικό σχολείο. Με αυτό το βιβλίο πολλά παιδιά κατάλαβαν το ζήτημα των παιδιών-προσφύγων, όταν ήταν στην αρχή του το φαινόμενο, και την ανάγκη να τα υποδεχτούμε στο ελληνικό σχολείο και να τους δώσουμε το δικαίωμα να μορφωθούν.
7. Ποιο βιβλίο άλλου συγγραφέα, ελληνικό ή ξένο, θα διαλέγατε για να μιλήσετε για τα δικαιώματα των παιδιών;
Θέλει και ρώτημα; Το νέο βιβλίο του Πάνου Χριστοδούλου Έχω δικαίωμα; Έχω δικαίωμα! Θα χρησιμοποιούσα επίσης το CD «Αν σας τα τραγουδήσουμε» με τη μουσική που έγραψαν σπουδαίοι μουσικοί με στίχους παιδιών για τα δικαιώματα.
