Η ΠΟΛΗ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ
Μυρσίνη Ζορμπά
Η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου στις 2 Απριλίου είναι , όπως κάθε χρόνο, η αφορμή για να φέρουμε στο κέντρο της προσοχής της κοινωνίας μας τη σημασία του παιδικού βιβλίου στην ανάπτυξη των παιδιών.
Με τη φετινή καμπάνια καλούμε τα παιδιά να βιώσουν (με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών, γονιών, εθελοντών και όλων των οργανισμών που συμπράττουν στην καμπάνια) τη γειτονιά και την πόλη ως ανοιχτά βιβλία, ως ζωντανούς οργανισμούς που διαθέτουν πολλές και διαφορετικές πληροφορίες, που αναπτύσσονται και αλλάζουν, που αξίζουν την προσοχή και τη συμμετοχή μας. Να γνωρίσουν το δημόσιο χώρο, την ιστορία και τη σημερινή χρήση και λειτουργία των κτιρίων, την εξέλιξη και την αλλαγή των περιοχών, τις ροές των ανθρώπων που κατοικούν σε αυτές, των γλωσσών που μιλιούνται, των δομών, των εκπαιδευτικών, κοινωνικών και πολιτιστικών υπηρεσιών που προσφέρονται. Να αναζητήσουν σε βιβλία την περιγραφή σημαντικών γεγονότων αλλά και της καθημερινής ζωής και των διαδρομών που οι συγγραφείς μας προσφέρουν για την πόλη, την αποτύπωση των μνημείων, τις πιο σύνθετες και τις αόρατες λειτουργίες της πόλης.
Τα παιδιά αξίζει να διαβάσουν ορισμένα σημαντικά βιβλία για την πόλη, σε συνδυασμό με αφηγήσεις, ξεναγήσεις και δράσεις που θα συνδυάζουν τις πληροφορίες με τη γνώση, το βίωμα και την ψυχαγωγία. Αξίζει επίσης :
– Να προσανατολιστούν καλύτερα σ το περιβάλλον και στη γειτονιά τους
-Να γνωρίσουν την ιστορία της γειτονιάς, των κατοίκων, των κτιρίων
-Να αναζητήσουν και να ανακαλύψουν λειτουργίες που αγνοούν
-Να ερευνήσουν και να συγκεντρώσουν στοιχεία διαδικτυακά, αρχειακά, μαρτυρίες προφορικής ιστορίας
-Να αντιληφθούν τη σημασία των πολιτισμικών πόρων για την κοινότητα
-Να συνεργαστούν και να αξιοποιήσουν με δράσεις αναξιοποίητους πολιτισμικούς πόρους
-Να αντιληφθούν και να εντάξουν τη γειτονιά τους μέσα στη πόλη, να διερευνήσουν ή να πραγματοποιήσουν διαδρομές προς άλλες γειτονιές, τα βουνά, τη θάλασσα
-Να συγκρίνουν, να ανταλλάξουν ιδέες, να ερευνήσουν τις δημοκρατικές διαδικασίες μέσα από τις οποίες λαμβάνονται οι αποφάσεις για την πόλη
-Να εργαστούν συλλογικά πάνω στην αποτύπωση και το σχεδιασμό μια περιοχής, ενός δημόσιου κτιρίου, ενός χώρου πρασίνου, ενός δρόμου, μια διαδρομής συγκοινωνίας, κλπ.
– Να βιώσουν με τους παραπάνω τρόπους το παρελθόν, το παρόν και την μελλοντική προοπτική χρήσης ενός κτιρίου, μιας πλατείας, ενός πάρκου, κλπ.
-Να εκπαιδευθούν στους τρόπους που μπορούν να αλλάξουν, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, την πραγματικότητα που τα περιβάλλει προς το καλύτερο
-Να βιώσουν τη χαρά που δίνει η πρωτοβουλία, η συλλογικότητα, η συνέπεια, το όραμα, ο σχεδιασμός, η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης
-Να αναπτύξουν τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και τις δεξιότητές τους ελεύθερα μέσα από τη μορφή του εκπαιδευτικού παιχνιδιού
-Να επιλέξουν και να οργανώσουν παρουσιάσεις της εμπειρίας τους με εκθέσεις, ανοιχτή εκδήλωση, παρουσίαση στο διαδίκτυο, event, happening, κλπ.
Η καμπάνια
Η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου στις 2 Απριλίου γιορτάζεται και φέτος από το «Δίκτυο» με τη σύμπραξη πολιτιστικών φορέων, μουσείων, ιδρυμάτων, εκδοτικών οίκων, βιβλιοπωλείων, σχολείων και εκπαιδευτικών, γονιών και παιδιών που θεωρούν το βιβλίο και την ανάγνωση αναντικατάστατο εκπαιδευτικό και πολιτιστικό μέσο για την ανάπτυξη των παιδιών, ήδη από την πρώιμη ηλικία.
Η δικτύωση αυτή γίνεται με την ανάληψη από τους συμπράττοντες αυτόνομων και συνεργατικών πρωτοβουλιών με επίκεντρο την παιδαγωγική αξία του βιβλίου, την καλλιέργεια και ενίσχυση της αναγνωστικής συμπεριφοράς, τις βιβλιοθήκες, τις πολλαπλές χρήσεις των βιβλίων, τις θεματικές ενότητες, τις αναγνωστικές πρακτικές, κλπ.
Στόχος μας συνεχίζει να είναι να δημιουργηθούν ομάδες ανάγνωσης και δημιουργικής γραφής με πρωτοβουλία των φορέων που θα συνεργαστούν. Ομάδες ανάγνωσης που θα λειτουργούν σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς: θα γιορτάζουν με αφορμή την Ημέρα του Βιβλίου, θα συνεχίζουν ως το τέλος της σχολικής χρονιάς, θα μπορούν να ανανεωθούν τους καλοκαιρινούς μήνες σε ένα θερινό πρόγραμμα και το φθινόπωρο θα ανασυγκροτούνται.
Η καμπάνια φιλοδοξεί να αποτελεί σε ετήσια βάση μια γιορταστική συνάντηση των ομάδων ανάγνωσης με κεντρικό άξονα ένα θέμα, που θα αξιοποιείται για την καλύτερη γνωριμία, ανταλλαγή εμπειριών, τροφοδότηση με νέες ιδέες και ευκαιρία συμπράξεων.
Από τη μεριά μας αξιοποιούμε την ευκαιρία να δείξουμε τη σημασία του δικαιώματος του αλφαβητισμού, της μητρικής γλώσσας και της ανάγνωσης. Ακόμη, τις δυνατότητες που προσφέρει στα παιδιά το διάβασμα ώστε να συγκεντρώσουν την προσοχή τους σε ένα κείμενο ή μια προφορική αφήγηση, να αναζητήσουν και να οργανώσουν τις πηγές τους, να επιλέξουν πληροφορίες για ένα θέμα, να γράψουν εκφράζοντας τις δικές τους σκέψεις και επιθυμίες, να επικοινωνήσουν με άλλα παιδιά, να διερευνήσουν νέες πραγματικότητες, να δυναμώσουν και να εμπλουτίσουν τα ενδιαφέροντά τους, να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και να κυνηγήσουν τα νοήματα που προσφέρει ο κόσμος των βιβλίων στην πιεστική καθημερινότητα που τα περιβάλλει, να αισθανθούν ότι συμμετέχουν σε μια ευρύτερη κοινότητα γνώσης και ενδιαφερόντων.
Τέλος, η καμπάνια στέλνει ένα μήνυμα αισιοδοξίας στην κοινωνία μας, ότι με δράσεις και πρωτοβουλίες μπορούμε και πρέπει να διεκδικήσουμε για τα παιδιά τα απαραίτητα εφόδια, που είναι η γνώση και οι βιβλιοθήκες που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση της αναγνωστικής συμπεριφοράς.
Παιδικά βιβλία για την πόλη
Τα βιβλία για την πόλη οδηγούν τα παιδιά σε συναρπαστικές διαδρομές και ανοίγουν τις κλειστές πόρτες των κτιρίων. Υπόσχονται ξεναγήσεις, συγκινητικές και διασκεδαστικές ιστορίες, εκπλήξεις και απροσδόκητες συναντήσεις. Δίνουν την ευκαιρία να μάθουν τα παιδιά τα μυστικά της κάθε γειτονιάς, των μνημείων, των μουσείων και τις ιστορίες των ανθρώπων που έζησαν και ζουν στην πόλη, αυτών που γεννήθηκαν και αυτών που ήρθαν από αλλού. Μέσα από τις σελίδες των βιβλίων η πόλη γίνεται ένα ανοιχτό βιβλίο.
Ημερίδα
για το δικαίωμα των παιδιών στην πόλη
και την ολοκληρωμένη πολιτική για το παιδί σε τοπικό επίπεδο
Η Ημερίδα οργανώθηκε σε συνεργασία με Δήμους, φορείς και εκπαιδευτικούς και στόχο έχει να ανοίξει τον διάλογο για την υπάρχουσα κατάσταση που αφορά τα παιδιά στην πόλη και τις βασικές κατευθύνσεις των υπηρεσιών και των δράσεων που αναπτύσσονται, των μη εξυπηρετούμενων αναγκών και της αναδιάρθρωσης που απαιτείται.
Η προσδοκία μας είναι να προκύψουν πολλαπλά οφέλη για τα παιδιά, τις οικογένειές τους και τις τοπικές κοινωνίες και να δοθεί η δυνατότητα στους Δήμους να οργανώσουν πιο αποτελεσματικά και να διευρύνουν τις δραστηριότητές τους στα θέματα που αφορούν το παιδί.
Το «Δίκτυο» θέτει τρεις βασικούς άξονες συζήτησης:
α) Την ανάγκη αξιολόγησης από παιδαγωγική και πολιτισμική άποψη των δράσεων που αναπτύσσουν οι δήμοι και αφορούν τα παιδιά (σχολική εκπαίδευση, παιδικοί σταθμοί, πολιτισμός, αθλητισμός κ.α.)
β) Τις υφιστάμενες δυνατότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν με βάση το θεσμικό πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης
γ) Τη σημασία της διατύπωσης ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης σχετικά με τα παιδιά (δράσεις, προϋπολογισμοί, συνεργασίες, εθελοντισμός, εκπαιδευτικά προγράμματα), το οποίο θα μπορεί να ενταχθεί στο επιχειρησιακό πρόγραμμα κάθε Δήμου από τους συμπράττοντες.
Το «Δίκτυο» έχει τη δυνατότητα και τη βούληση να προσφέρει τεχνική και επιστημονική στήριξη για την υλοποίηση των παραπάνω, καθώς και ορισμένων πρωτότυπων δράσεων. Στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών του αξιοποιεί εθελοντές, συνεργάζεται με δημοτικές υπηρεσίες που ασχολούνται με ανάλογα θέματα -παιδικοί σταθμοί, δημοτικές βιβλιοθήκες, κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών κ.α.- με στόχο την εκπόνηση και υλοποίηση ολοκληρωμένης πολιτικής για το παιδί σε τοπικό επίπεδο. Τα παραπάνω θέματα, καθώς και την ανάγκη δικτύωσης σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο θέτουμε και στη Γ. Συνέλευση του Eurochild προκειμένου να διευρύνουμε τη σύμπραξη για την δημιουργία ευρωπαϊκών πόλεων φιλικών προς τα παιδιά, που θα προτάσσουν την προώθηση των Δικαιωμάτων του Παιδιού μέσα από ολοκληρωμένη προσέγγιση και Σχέδιο Δράσης.
