Το Παιδί – Πολίτης
Διεκδικώντας την παιδική μου ηλικία,
οικοδομώ την ταυτότητα του πολίτη
20 Νοεμβρίου 2015
Παγκόσμια Ημέρα των Δικαιωμάτων του Παιδιού
Τον Νοέμβριο κάθε χρονιάς οργανώνουμε την Καμπάνια για τα Δικαιώματα του Παιδιού με τη σύμπραξη των συγγραφέων παιδικού βιβλίου, εκπαιδευτικών, οργανισμών, μουσείων και πολιτιστικών φορέων. Δεκάδες εκδηλώσεις των φορέων που συμπράττουν θα πραγματοποιηθούν τον Νοέμβριο μέσα και έξω από τα σχολεία.
Τι σημαίνει πολίτης στη σύγχρονη δημοκρατία; Από πόσο νωρίς, με ποιους τρόπους και με ποια υλικά τα παιδιά οικοδομούν τη δημοκρατική τους ταυτότητα; Ποια τα περιεχόμενα αυτής της ταυτότητας; Ποιο το νόημα της συμμετοχής και της υπεύθυνης στάσης μέσα στην κοινωνία; Πώς ένα παιδί μπορεί να κατανοήσει τις έννοιες της ελευθερίας, της ισότητας, των διακρίσεων, των θεσμών, της διαφορετικότητας, της κοινωνικής αλληλεγγύης;
Κεντρικοί άξονες προβληματισμού είναι η συμμετοχή, ο διάλογος, η κριτική στάση, η προσέγγιση των νέων προβλημάτων, των αναγκών και των προτεραιοτήτων, η ισονομία, η δικαιοσύνη, οι δημόσιες πολιτικές, αλλά και η διαφθορά και η βία που δεν έχουν θέση σε μια δημοκρατική κοινωνία.
Τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να αντιληφθούν ότι στις σύγχρονες κοινωνίες ο πολίτης πρέπει να ενημερώνεται και να διαμορφώνει άποψη για πολλά και διαφορετικά ζητήματα, που αφορούν την τοπική κοινωνία όπου ζει, τη χώρα του, καθώς και την παγκόσμια κοινότητα. Επίσης, αντιλαμβάνονται σταδιακά ότι κανένα από αυτά τα προβλήματα δεν είναι ξένο προς τη ζωή των ίδιων και της οικογένειές τους κι ότι αυτό συνεπάγεται τη συμμετοχή και την πρωτοβουλία τους για την καλύτερη αντιμετώπιση και τη λύση τους.
Κατά τη διάρκεια της Καμπάνιας και των δράσεων που θα πραγματοποιηθούν, τα παιδιά μπορούν να πληροφορηθούν, να εντοπίσουν και να επιλέξουν προβλήματα που αφορούν την αξία της ζωής, την παιδεία, τη φτώχεια, την προσφυγιά και τη μετανάστευση, την υγεία, το περιβάλλον, τον πολιτισμό, την ειρήνη, την ασφάλεια κλπ. Οι δράσεις, τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τα παιχνίδια ρόλων δίνουν στα παιδιά την ευκαιρία να αντιληφθούν ότι σημαντικό ρόλο στη σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία έχει ο ενεργός πολίτης, δηλαδή ένας πολίτης ενημερωμένος και συμμέτοχος σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής. Επίσης έχουν την ευκαιρία να διαπιστώσουν πόση διαφορά στα αποτελέσματα έχει μια κοινότητα παθητικών από μια κοινότητα ενεργών πολιτών.
Στη διάρκεια της Καμπάνιας θα αναπτύξουμε δράσεις ώστε να αντιληφθούν, τα παιδιά μέσα από γεγονότα και παραδείγματα της καθημερινής ζωής, πως κάθε δραστηριότητα των ατόμων και των ομάδων που αφορά τη συλλογική ζωή συνδέεται με μια πολιτική απόφαση, με την ευρεία έννοια, καθώς και με τις νοοτροπίες και τις συμπεριφορές που επικρατούν στην κοινωνία. Τα παιδιά ενθαρρύνονται ακόμη να προχωρήσουν σε ανάλυση, προβληματισμό, διαχείριση και αποφάσεις επιλεγμένων παραδειγματικών περιπτώσεων.
Ενδεικτικές θεματικές ενότητες μέσα από “παιχνίδι” ερωτήσεων- απαντήσεων, βιωματικές ασκήσεις, λογοτεχνικά κείμενα:
- Οι ανθρώπινες ανάγκες και πώς συνδέονται με την ατομική, οικογενειακή, τοπική και ευρύτερη κοινωνική ζωή
- Η αναζήτηση προτεραιοτήτων σε μια λίστα ατομικών και κοινωνικών αναγκών
- Η πληροφόρηση για θεσμούς (κρατικούς, αυτοδιοικητικούς, ιδρυμάτων, κλπ) που έχουν την αρμοδιότητα να συνδράμουν συγκεκριμένες ανάγκες
- Η αλληλεπίδραση διαφορετικών κοινωνικών ομάδων απέναντι στην ικανοποίηση των αναγκών
- Η ταυτότητα του πολίτη
- Ο πολίτης και η υπεύθυνη στάση του στην καθημερινή ζωή
- Η διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο
- Τα δικαιώματα και οι ελευθερίες
- Ο διάλογος και η επίλυση διαφορών και κρίσεων
- Η κοινωνία των πολιτών και η κοινωνική αλληλεγγύη
Μέσα από τα παραπάνω, τα παιδιά συνειδητοποιούν τον ρόλο που έχει καθένας και καθεμιά μας στην καλύτερη συμβίωση με τους άλλους και τη διαμόρφωση της κουλτούρας της κοινωνίας μας. Επίσης, κατακτούν τη συνειδητοποίηση της συλλογικής δράσης, της σημασίας των διαφορετικών ομάδων συμφερόντων, τη γνώση των ιεραρχικών δομών, των σχέσεων εξουσίας που διαμορφώνονται και των μηχανισμών αλλαγής τους.
Στόχος μας είναι η καλλιέργεια της ατομικής ευθύνης σε συνάρτηση με τις αξίες της κοινωνικής αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής, η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και το ενδιαφέρον για τα ανθρώπινα δικαιώματα: την ελευθερία, την ισονομία, τη δικαιοσύνη, την ανοχή στη διαφορετικότητα, τον πλουραλισμό, το δικαίωμα συμμετοχής στη δημόσια ζωή, τον σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, το δικαίωμα στην πολιτισμική πολυμορφία και ταυτότητα.
Στο έντυπο ταυτότητας που διαθέτουμε στο Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, κάθε παιδί μπορεί να συμπληρώσει το ίδιο τα στοιχεία της δικής του ταυτότητας, που απεικονίζει πώς σκέφτεται ως παιδί- πολίτης.
Τηλεοπτικό τρέιλερ
Ραδιοφωνικό σποτ
